Kort geleden verbleef ik op uitnodiging van de
gemeente Schiermonnikoog enkele dagen op dit prachtige eiland voor een
expertmeeting. Daar kwam ik in aanraking met het fenomeen Waddentoets.
Ons complex van regelgeving en
uitvoeringskaders is niet altijd toepasbaar op de Waddeneilanden, vanwege de
kleine gemeenschappen die daar wonen. Dit met uitzondering van Texel, maar op
Schiermonnikoog wonen minder dan 1000 mensen in een eigen gemeente. Een grote
rol speelt mee, dat men daar ook aangewezen is op een veerboot, die maar 6 keer
per dag vaart. Daardoor leeft men betrekkelijk geisoleerd. Ik sprak iemand, die
in november van vakantie terug gekomen was, en al 3 maanden niet van het eiland
was geweest.
De Waddentoets houdt in, dat men in Den Haag
met regelgeving rekening houdt, dat het ook op de Waddeneilanden uitvoerbaar
moet zijn. Wat me opviel, was de gedrevenheid van de raadsleden. Ik heb de
stellige indruk, dat wanneer een ‘eilander’ met de regelgeving in de knel komt,
de gemeenteraad actief een uitzondering op de regel zal maken. Als dat veel
gebeurt, kun je je afvragen of je wel zoveel regels nodig hebt. Die zullen
eerder knellen in een dergelijke gemeenschap, dan dat ze de samenleving
vergemakkelijken. En dat laatste moet toch het uiteindelijke doel zijn.
Onlangs las ik over het fietsen in Amsterdam.
Daar heerst een totale anarchie onder fietsers, waarbij ze zich aan geen enkele
regel houden. Dat zorgt er wel voor, dat ze zeer alert in het verkeer zijn, wat
een belangrijke voorwaarde is om ongeschonden te rijden. Men stelde, dat juist door het negeren
van regels er relatief weinig ongelukken gebeuren.
In ieder geval geven deze zaken te denken over
hoe je als overheid met de burgers om moet gaan. Moet je alles tot in de
puntjes willen regelen, of uitgaan van de zelfredzaamheid van de burger. Als
een regel slecht werkt, wordt de regel niet afgeschaft, maar komt de reflex om
te repareren met verdergaande regelgeving. Dat is mooi voor de werkgelegenheid
van de wetgevende en controlerende macht, maar de vraag is of we er als samenleving
veel mee opschieten.
Nog even terug naar de Wadden. Daar hebben ze geregeld
dat er geen windmolens staan, en ook dat je vanaf de Waddenzee geen windmolens
kan zien. Op diverse andere plaatsen aan de kust is geregeld dat daar
wel windmolens moeten komen. Blijkbaar is regelgeving een keuze en dan
kies ik voor het Waddenmodel.
Mark Faasse
