Leestekens in het landschap

Met leestekens in het landschap worden bedoeld de details die karakter aan het landschap geven, zoals een bruggetje, drinkput, grenslinde. Meestal gaat het om ingrepen die ooit door mensen veroorzaakt zijn. Als het ware vormen ze een cultuurdrager en daardoor wordt een eigen identiteit gecreëerd. Ik ontleen dit aan de voorzitter van de Stichting Landschapsbeheer Zeeland. Dergelijke stichtingen zijn er ook in de andere provincies, want ook daar zal er zorg zijn om het streekeigene te behouden.

We spreken hier vooral over het platteland en daar is ook de zorg om krimp vaak het grootst. Blijft er voldoende draagvlak over om het voorzieningenniveau te handhaven.

Scoop Zeeland heeft daar uitgebreid onderzoek naar gedaan en men kwam daar tot de conclusie dat een mooie omgeving erg belangrijk is voor de leefbaarheid. Mensen vinden het daar de moeite waard om te wonen en het tekort aan voorzieningen wordt gecompenseerd door zelfredzaamheid. Men organiseert een aantal zaken met elkaar, zonder veel steun van de overheid. Beter kan het niet natuurlijk. Woningen zijn er niet te goedkoop en worden redelijk vlot verkocht.

Nu is er door de grootschaligheid op allerlei terreinen een heleboel van die oorspronkelijke onderdelen van het landschap weggerationaliseerd. Alles moest recht en strak. Wat gesloopt of gerooid is, hoef je niet meer te onderhouden. Jammer van al die kronkelige weggetjes, smalle dijkjes en beplantingen.

Een reactie daarop is het initiatief KANSEN in ZeeLAND. Zie meer op www.kanseninzeeland.nl. Een aantal kunstenaars heeft samen met architecten nieuwe landschappelijke elementen bedacht. Zodoende willen ze de cultuurhistorische waarden versterken en die proberen te koppelen aan een gezond economisch model.

Een poosje geleden hielden de architecten (te herkennen aan een zwarte blouse en een hoge verbale begaafdheid) en de kunstenaars (zien er uit als gewone mensen) een presentatie, met name voor bestuurders en politici. Opvallend waren de wethouders (kenbaar aan te lange spreektijd) die de loftrompet staken over deze architecten en kunstenaars. De gemiddelde bouwer of projectontwikkelaar (zittend in een stil hoekje) wordt nooit met zo veel enthousiasme ontvangen bij de presentatie van een nieuw plan. Komt dat door de op handen zijnde gemeenteraadsverkiezingen, of moeten ontwikkelaars andere vormen kiezen om hun projecten voor het voetlicht van de gemeenten te brengen. In elke geval is het goed om je te bezinnen op de manier van presenteren, waar, hoe en voor wie. Van het Centrum Beeldende Kunst Zeeland kun je dat wel leren.

Mark Faasse