Samen voor ons eigen

was het verkiezingsprogramma van De Tegenpartij. Ik moest hier onwillekeurig aan denken toen maandagavond op een CDA-bijeenkomst gevraagd werd naar het standpunt van de Tweede Kamerfractie over de hypotheekrenteaftrek.
Er ligt geen voorstel en het CDA zal er naar alle waarschijnlijkheid niet mee komen. Laten we hopen dat dat zo blijft.

Ik vraag me af wat diegenen die hier steeds maar weer over beginnen voor bedoeling hebben. Is er soms een of andere (geheime) agenda? Willen ze de aandacht afleiden van andere onderwerpen? Als je denkt dat iedereen zo maar 3% extra af kan gaan lossen voor een periode van een jaar of 5 heb je wel erg weinig realiteitszin. Dat zou je toch ten minste moeten doen om de hoogte van de hypotheekschuld substantieel te verminderen. Dat zijn wel een aantal maandlasten per jaar extra.

In de loop der jaren zijn er een aantal maatregelen genomen, die de uitbundige financiering van woningen beteugelen:
• De leningduur is gemaximeerd tot 30 jaar.
• Er is een bijleenregeling gekomen. Als je winst maakt op de verkoop van je woning moet je dat in mindering brengen op de hypotheek.
• Nieuwe hypotheken mogen voor maximaal 50% aflossingsvrij.

Deze maatregelen, gekoppeld aan een prijsdaling van woningen moeten de tegenstanders van de hypotheekrenteaftrek toch wel tevreden stellen? Daar boven op komt nog eens, dat de hypotheekrente te hoog is op dit moment, zodat de huizenbezitters een deel van de financiële problemen van de banken voor hun rekening nemen, en daarmee een onevenredig grote bijdrage leveren aan de oplossing van ’s lands problemen.

Het gevolg van vermindering van dit fiscale voordeel zal als consequentie hebben, dat de grondprijzen met pakweg de helft moeten dalen. Wat vinden de PvdA-wethouders die over het gemeentelijk grondbedrijf gaan hiervan? Inclusief Van Poelgeest van GroenLinks?
Een ander gevolg zal zijn dat de waarde van de 2,3 miljoen woningen die in bezit zijn van woningcorporaties met toch al gauw een procent of 10 zal dalen. Wat heeft dat voor gevolgen voor de solvabiliteit van de organisaties die voor sociale huurwoningen moeten zorgen?

Laat Nederland die maatregelen nemen die de economische activiteit bevorderen. Over de hypotheekrente geen gezeik. Iedereen rijk is mijn wens voor 2012.

Vrij naar Jacobse en Van Es.

Felictiaties

voor Marco Pastors vanwege zijn benoeming tot ‘superambtenaar’. Hij is aangezocht om de buurt in Nederland met de hoogste dichtheid aan Vogelaarwijken (in PvdA-speak krachtwijken) naar een hoger plan te brengen.
Rotterdam-Zuid werd al aan het eind van de 19e eeuw geplaagd door een groot aantal immigranten, uit Brabant en Zeeland. Een van hun afstammelingen is enkele jaren geleden gepromoveerd op een onderzoek naar de annalen van de politie van die tijd. Toen werd er van de Zeeuwse en Brabantse immigranten gezegd dat ze een onverstaanbare taal spraken, veel kinderen hadden, een geit hielden en hun was in de sloot deden. De geschiedenis herhaalt zich blijkbaar, alleen zijn de immigranten van toen nu de autochtonen.

Maar als de leefbaarheid daar zo slecht is, dan liggen er kansen voor de woningmarkt op de (Zeeuwse) eilanden. Ik heb jaren geleden al geroepen dat we een roadshow met woningen moesten houden in de ons omringende provincies, maar dat werd niet opgepikt. Van waar ik woon ben je in de ochtendspits binnen het uur op het Vaanplein. Vanuit Goes nog enkele minuten korter. Met de interliner van Zierikzee stap je na een uur uit op het Zuidplein. Dat gevoegd bij het nieuwe werken zou het toch interessant moeten maken om het grootstedelijke milieu te ruilen met het frisse Zeeuwse platteland, waar het goed (en goedkoop) wonen is?

Mark Faasse

Geen f**k verkocht!

Onlangs kwam ik op een beurs een tweetal collega’s tegen van respectabele makelaarskantoren, die gezamenlijk een groot project in de verkoop hadden. Het werd gepresenteerd als een prachtig project, niet duur en de verkoop liep boven verwachting goed. Enige tijd later hoorde ik inside information dat het ‘gewoon’ slecht liep. Ik was en ben daar eigenlijk dermate ontstemd over, dat ik deze veel te grove titel geplaatst heb. Een poos terug verscheen een bericht in de vakpers, dat pakweg 75% van de nieuwbouwprojecten niet door kan gaan vanwege onvoldoende verkopen. Als projecten goed lopen is dat goed voor de hele branche, maar als iets niet lukt is het ook weer geen schande in het huidige tijdsgewricht. Moet de ontwikkelaar met de makelaar afspreken dat de zaken veel fraaier voorgesteld worden dan die in werkelijkheid zijn?

Welk beeld heeft men van de koper? Zoekt men een slachtoffer of een partner? Kort geleden sprak ik een oude klant van me. Hij was van mening dat een koper tegenwoordig bijna net zo veel weet als een makelaar. In zijn geval was dat ook wel zo, wat er toe leidde dat hij de ruimte die er was, tot op de cent wist te gebruiken. Maar er kwam wel een deal tot stand en uiteindelijk was iedereen blij.

De koper weet van de hoed en de rand. Hij weet dat wij hem nodig hebben; aan de andere kant heeft hij ook de makelaar, verkoper, projectontwikkelaar nodig. Samen moet je er uit zien te komen en dan helpt het om elkaar gelijkwaardig te bejegenen en eerlijke informatie te verstrekken. Koper en verkoper hebben beiden een probleem en de makelaar moet dat op zien te lossen, zodanig dat er uiteindelijk een overdracht plaats vindt. Daar horen ook contractvormen of clausuleringen bij waarvan het vroeger niet in je op kwam om ze voor te stellen.

In deze tijd heeft het geen pas om simpele woningen te gaan verkopen met plaatjes van luxe jachten of yuppen in een cabriolet. Eerder zou je moeten denken aan het inzetten van social media om je doelgroep te bereiken. Dat is veel en veel goedkoper en nodigt uit tot het opzetten van een partnerschap met belangstellenden. Het vergt wel de nodige flexibiliteit en een volwassen manier van denken die past bij 2012.

Mark Faasse

Trap op, trap af

Dit is een principe dat wordt toegepast in de financiële verhoudingen tussen het Rijk en de lagere overheden. Als het Rijk meer te besteden heeft, krijgen de gemeenten ook meer geld en als het andersom is, wordt de financiële ruimte voor de gemeenten minder. Dat is dus ook gebeurd in het Bestuursakkoord tussen Rijk en gemeenten aan het begin van deze zomer. Het komt over als een eerlijk beginsel.

Gaat de gemeente dan ook trap op, trap af met de burgers? De waarde van de woningen is met gemiddeld 3,4% gedaald, volgens de Vereniging Eigen Huis. De OZB gaat niet mee de trap af, maar wordt daarentegen verhoogd met 3,9%. De gemeenten gaan dus niet gelijk op met de burgers, maar zitten eigenlijk 7% meer te vragen dan wat hen toekomt. Waarom staan de vertegenwoordigers van de burgers, in vakjargon heten ze gemeenteraadsleden, dit eigenlijk toe?

Ik ben zelf volksvertegenwoordiger en wij hebben de verhoging van de OZB weten te beperken tot 2%; minder dan de inflatie. Het is een compromis.

De bespreking van de begroting vorige maand gaf ook aanleiding om eens te kijken naar de schuldpositie van onze mooie gemeente Noord-Beveland. De schuld is 6,5 keer zo groot als de OZB-inkomsten, het vrij besteedbaar inkomen van de gemeente. Op de woningmarkt is 4 keer het inkomen het maximum hypotheekbedrag wat je kunt krijgen. De naam van onze wethouder financiën begint met Piet en eindigt niet op –olos. Wij hebben onze mond vol over Griekenland, maar steken de hand niet in eigen boezem. Ons financiële huis is gebouwd op economische groei en goedkoop geleend geld. Op dit moment rekent de financiële markt keihard af met regeringen en bestuurders. Hoe lang duurt het nog voordat de Bank Nederlandse Gemeenten de Triple A-status verliest?

Mark Faasse

Thanksgiving

Morgen is Thanksgiving Day in de Verenigde Staten, een nationale feestdag. Dit zal voor veel mensen in Nederland bekender zijn dan de dankdag voor het gewas, die door de Protestantse Kerk vandaag gevierd wordt. Thanksgiving Day is in principe ook danken voor het gewas (vrucht van het werk). Vanavond ging ik naar de betreffende kerkdienst en daarna was er een presentatie van jongelui die voor een maand in Ghana hebben gewerkt aan een project van Onyame. Een dorpsgenootje die daaraan deelgenomen had voelde, toen ze terug kwam in Nederland, grote dankbaarheid voor alles wat we hier hebben en mogen beleven.

Ondanks de crisis, en wie worden daardoor harder getroffen dan degenen die te maken hebben met bouw en onroerend goed, hebben we in Nederland nog steeds veel om dankbaar over te zijn. Vandaag kwam in het nieuws dat de hogere inkomens meer te lijden hebben van de crisis dan de lagere inkomens. Dat maakt mij niet meer uit, de tijd dat ik tot de eerste categorie behoorde ligt achter me, maar daarom misgun ik niemand iets. Het geeft aan, dat deze regering, die van alle kanten (nou ja, de linkse kant) wordt verweten asociaal te zijn, toch wel een evenwichtig beleid voert.

We hebben veel reden tot dankbaarheid, ook voor de zaken die we vanzelfsprekend vinden, want niets is vanzelfsprekend (meer).

Mark Faasse

Stedelijke woningmarkt positiever

Woningen in stedelijk gebied hebben een betere prijsontwikkeling dan woningen op het platteland. Hoe landelijker een woning ligt, des te lager zal de prijsontwikkeling zijn.

Onlangs verscheen het onderzoek hiernaar door Jordy Velzeboer, die hiermee recentelijk afstudeerde aan de Universiteit van Amsterdam. Hij maakte daarbij gebruik van de database van de NVM, het moet nog maar eens gezegd, de meest uitgebreide database op het gebied van woningtransacties. Hij onderzocht de prijsontwikkeling van 2000 tot en met mei van dit jaar; daarmee is het uiterst actueel.

Locatie, locatie, locatie
Er zijn allerlei factoren van invloed op de prijs van een huis, en een belangrijke daarvan is de locatie. Die locatie wordt bepaald door fysieke kwaliteiten: water, uitzicht, klimaat, verkeersgeluid etc. en voorzieningen in de omgeving, zoals afstand tot winkels en scholen. Dit onderzoek gaat echter verder, en er wordt aangetoond, dat ook de ontwikkeling van de prijs verschilt en wel met de mate van stedelijkheid. Velzeboer vergeleek daarvoor het aantal adressen per km2. Meer dan 2500 adressen per km2 is zeer stedelijk, minder dan 500 adressen km2 is zeer landelijk.

Sinds 2000 heeft het platteland een waardestijging doorgemaakt van 22,6% in de onderzochte periode. Gebieden met de hoogste urbanisatiegraad noteerden een stijging van maar liefst 38,3%. Het cijfer voor heel Nederland is 30%.

Velzeboer ziet als verklaring dat er een trek is van het platteland naar de stad. Immers, waar meer vraag is, zullen de prijzen hoger liggen. De grondprijzen indiceren dit ook.
Dat is geen goed nieuws voor krimpgebieden.

Een ander recent onderzoek van RIGO, onder andere naar Zeeuws-Vlaanderen, toonde aan, dat een relatieve prijsverlaging een van de eerste indicatoren van krimp is. De conclusie daarvan was, dat de woningprijzen in de beginfase van krimp een sterkere daling ondergaan, maar daarna stabiliseren op een lager niveau.

Voor Zeeland houdt de conclusie van Velzeboer in, dat je beter kunt investeren in een woning in Terneuzen of Vlissingen, dan in bij voorbeeld Veere of Schuddebeurs. Dit zal veel Zeeuwen een beetje raar in de oren klinken. Gelukkig wordt de keuze voor een woning niet in de eerste plaats afgemeten aan het economisch rendement op de lange termijn.

Mark Faasse

Arriverdeci Berlusconi

Eindelijk is hij dan vertrokken. Voor velen een opluchting, de krant La Republicca zal feest vieren, maar een groot aantal Italianen zal het onverschillig laten. Men is er namelijk aan gewend dat politici en bestuurders het niet zo nauw nemen. Ik zag in Napels bij een restaurant een hoge politieofficier in een fraaie dienst Alfa Romeo aankomen, met een nog fraaiere dame, waarvan ik zeker wist, dat het zijn dochter niet was. Zelfs de sterke arm der wet in uniform laat weinig aan je fantasie over wat hun hobby’s zijn.
Bettino Craxi, voormalig premier namens de socialisten woonde de laatste jaren van zijn leven in Tunesië en kwam Italië niet meer in. Hij had geen zin om 8,5 jaar in de gevangenis te verblijven.
Zijn de dagen van de Romeinse decadentie dan weer teruggekeerd in Italië? Elke zondagavond besteedt het journaal van RAI Uno aandacht aan de Heilige Mis waarin de Paus voorgegaan is. Die dingen bestaan gewoon naast elkaar.

Berlusconi is 4 jaar jonger dan mijn vader. Een van de zorgen van mijn pa is dat de batterij van zijn elektrische fiets na een jaar nog maar de helft van zijn vermogen heeft. Ik neem aan dat Berlusconi over 4 jaar zich nog steeds geen zorgen zal maken over zijn fiets en ook niet in de gevangenis wasknijpers in elkaar zal zetten. Een dag na zijn aftreden werkt hij al weer aan zijn comeback. Dan ben je op 75-jarige leeftijd wel erg vitaal. Over zijn vitaliteit zullen vriend en vijand het eens zijn.
In het Financiële Dagblad van gisteren stond een analyse van de problemen van Italië en dat is dat er te veel regels en te veel instanties zijn, die overal wat van willen vinden. Voor mijn huisje in Italië wilde ik een vergunning voor het vergroten van een raam aan de achterzijde. Je moest net zo veel papier indienen als voor de bouw van een woning. In Nederland bel je een timmerman op.
Wat wel mooi is, is dat de politiek aan de andere kant toch wel dicht bij de burger staat. In Bajardo, het plekje van mijn tweede woning, is er op pakweg 250 inwoners een gemeenteraad en een gekozen burgemeester. Toen ik Jose (zonder é) Littardi voor de eerste keer ontmoette, reed hij in een Ferrari Fiorano, een vrij nieuw model. Hoe kan dat met een traktement van 800 euro, wat hij weggeeft aan een minder begaafde jongen om de straten in het stadje schoon te houden. De burgemeester is een kerel van bijna 2 meter, in alle opzichten een tegenpool van Berlusconi, maar eveneens succesvol in zaken. Hij opende zelfs met zijn vrouw Rita, een hardwerkende onderneemster en bekroond patissier, een restaurantje bovenop de berg in dit verlaten stadje. Een zeer onzakelijke beslissing.
Wij proberen Italië te meten met onze Noord-Europese normen en waarden. Dat is weinig productief. Laten we genieten van dit uitzonderlijk mooie land en het heerlijke eten.

Mark Faasse

Credit Lyonnais

staat er nog steeds op de gevel van een prachtig historisch gebouw in het centrum van Lyon. 110 jaar geleden was het de grootste bank van de wereld. Een kleine 20 jaar geleden ging het helemaal mis, er was te veel geld geleend aan een Hollywood studio en uiteindelijk is deze bank overgenomen door Credit Agricole, zeg maar de Franse Rabobank. (What’s new Pussycat?)
Op reis naar Italië maakten we een stop in deze op een na grootste Franse stad en dat beviel goed. Je kunt kiezen om er omheen te rijden of dwars door, en dan passeer je op pakweg 100 m het centrum. Een hotelletje was snel gevonden en niet duur en parkeren is geen probleem. Opvallend was dat de mensen zo aardig waren in zo’n grote stad. De Françaises droegen zoals gewoonlijk een blauwe streepjesblouse met donkerblauw vestje, maar de rokjes waren erg kort, waardoor hun mooie benen goed uitkwamen op de lage ballerina’s (platte schoenen).
Het is een rijke stad, met een rijke historie, met nog veel Middeleeuwse gebouwen, zoals de grote romaans-gothische kathedraal van St. Jean (Baptiste). We zagen daar de liturgie van de vorige zondag liggen en het viel op dat ze blijkbaar het zelfde Bijbelrooster volgen als bij ons in de Protestantse Kerk.
Lyon is ook een culinaire stad, en opvallend zijn de vele patissiers, met kleurige etalages. We kwamen in een winkel van meer dan 100 m waar alleen maar honing en afgeleide producten werden verkocht.
’s Avonds lekker gegeten in zo’n restaurantje met een bank langs de wand en kleine tafeltjes daarvoor, die maar 10 cm van elkaar staan. Het is wel makkelijk om dan even met je buren, die er blijkbaar vaker komen, te overleggen wat goede gerechten zijn. In de omgeving van het beursgebouw kwamen we in een prachtig authentiek café/restaurant terecht, La Manille, 33 Rue Tupin. Ze schenken mooie wijnen per glas en je zou niet verbaasd zijn als René en Yvette (Allo, Allo) daar plotseling uit een kast zouden rollen.
In het zuiden van het centrum komen de Saône en Rhône bij elkaar. Die buurt wordt Confluence genoemd en ik had me er wat moois bij voorgesteld, maar het is een lelijk uitziende omgeving, waar bedrijven gevestigd zijn. Ik geloof dat ze er toch iets moois van willen maken daar. Verder is deze stad, met mooie openbare ruimte en bijzondere kunstwerken alleszins de moeite waard.

Mark Faasse

Nea Dimokratia en de NVM

Nea Dimokratia is de naam van de grootste Griekse oppositiepartij. De Grieken zijn de uitvinders van de democratie, maar in de jaren ’70 werden ze nog geregeerd door een kolonelsregime. Frappant is, dat vorige week de legertop ontslagen is. Papandreou mag nog even blijven en het ziet er naar uit dat de Griekse volksvertegenwoordigers iets gaan doen, wat niet de wil van het Griekse volk weerspiegelt; namelijk de door IMF en Merkozy opgelegde maatregelen uitvoeren. In een representatieve democratie moeten de vertegenwoordigers soms besluiten nemen, die zij noodzakelijk vinden, maar slecht liggen bij de achterban.

Binnen het CDA geldt in een aantal gevallen het One Man One Vote (OMOV) principe. Dat is natuurlijk best gevaarlijk, want een stemming kan dan beïnvloed worden door een toevallig hoge opkomst van voor- of tegenstanders van een standpunt. Toen het CDA vorige jaar over het kabinet Rutte moest gaan stemmen, werden de spelregels tussentijds niet veranderd, men hield vast aan het OMOV-principe en met een tweederde meerderheid werd ingestemd met het huidige kabinet. Een prachtig staaltje partijdemocratie, dat live op tv werd uitgezonden.

Binnen de NVM kennen we een gewogen stem per afdeling. Er zijn pakweg 3600 wonenmakelaars en de stem van Zeeland, waar we 55 leden hebben, telt dus voor 1,5%. Bij de landelijke stemming dient de vertegenwoordiger dan aan te geven hoe er binnen de afdeling gestemd wordt. Bij voorbeeld 60% voor, 40% tegen. Niks mis mee eigenlijk. Het lijkt op het OMOV-principe. Waar het echter mis gaat, is dat ook de stemmen meegeteld worden van de makelaars die niet de vergadering bezoeken en ook niet gestemd hebben. Daarbij komt, dat afdelingen vrij zijn om 100% voor of 100% tegen te stemmen. Het is haast onvoorstelbaar dat er zo zwart wit met voorstellen omgegaan wordt. Het bijzondere bij een stemming gisteren was, dat er afdelingen waren die compleet voor of compleet tegen stemden. Wordt de wil van de makelaars in Den Haag en Amsterdam, die 100% voor resp. tegen stemden, zo goed weerspiegeld? Waar blijft de verantwoordelijkheid van de individuele vertegenwoordiger, die daar zonder last of ruggespraak zit en alle argumenten afwegende de noodzakelijk beste keuze maakt? Wat de uitslag onbevredigend maakte (voor mij althans), was dat 1 grote afdeling het verschil had kunnen maken.
Het was sneu voor het bestuur, dat had er veel tijd in gestoken en was met een afgewogen voorstel gekomen. Een goed compromis, dat echter werd afgeschoten vanwege zaken die niet tot het eigenlijke onderwerp behoorden.
Degenen die de stemming wonnen waren hier ook niet blij mee.
Misschien toch nog eens kijken naar een nea verenigings dimokratia.

Mark Faasse

Huis onder water

Zeeuwen denken hierbij terug aan de ramp in 1953 of de inundatie van Walcheren in 1944. Het is echter een term die ik kort geleden in het FD tegen kwam. Het betekent dat de hypotheekschuld hoger is dan de waarde van de woning. Als je dan je huis verkoopt, moet je geld meenemen naar de notaris; zo noemen we dat in makelaarskringen. De checklist van de NVM gaat er ook op in. Het vergt extra aandacht van de verkopend makelaar, want de bank ziet graag dat de complete schuld afgelost wordt bij verkoop.

Ga er vanuit, dat er op dit moment in Nederland enkele honderdduizenden woningen onder water staan. Woningen die gekocht zijn in de periode van 2005 tot 2008 en die inclusief 6% overdrachtsbelasting en overige kosten gefinancierd zijn. In die jaren werden er meer dan 200.000 woningen jaarlijks verkocht, maar ik veronderstel, dat niet iedereen maximaal gefinancierd heeft, of anderszins een potje (depot) heeft naast de hypotheekschuld. Zolang die mensen niet gaan verkopen en netjes hun hypotheekrente betalen is er niks aan de hand.

In de nasleep van de vorige crisis (1978-1982) ben ik begonnen in de makelaardij. Ik had ook mijn eerste eigen woning gekocht op het toppunt van de markt en verkocht die in 1983 met 10% verlies en als ik de verbouwingen nog eens meeneem, komt daar nog 10% bovenop. Overdrachtsbelasting en andere kosten (nog eens 10%) zitten daar niet bij. Het bijzonder grote voordeel was, dat mijn beperkte budget toen toereikend was voor een prachtige nieuwe woning. Ik kon hierdoor een hele goede ‘upgrade’ realiseren. Van sociale woningbouw naar de sjiekste wijk van Vlissingen.

Toentertijd waren er ook huizenbezitters die moesten verkopen en zij bleven met restschulden zitten van tienduizenden guldens. Een bedrag van HFL 50.000 was geen uitzondering. De Westland Utrecht Hypotheekbank was toen een van mijn opdrachtgevers en ik kan een uitspraak van mijn contact nog goed herinneren: Huiseigenaren die intelligent met de omstandigheden omgingen hadden een net zo grote restschuld, maar er gebeurden geen ongelukken mee. Er werden afbetalingsregelingen gemaakt, of de schuld werd bijgeschreven bij een nieuwe hypotheek. De rente daalde ook en zo ontgroeiden veel woningbezitters de crisis.

Overigens stond op enig moment ook de WUH onder water en die is toen gered door ING. Mijn boodschap voor mensen met natte voeten is om open te communiceren met de geldverstrekker en makelaar om zo te voorkomen dat het water tot aan de lippen stijgt. Het is noodzakelijk dat banken zich hierbij coulant opstellen.

Mark Faasse

Delay & Pray

Pas geleden hoorde ik deze remedie om uit de financiële crisis te komen. Geen besluiten nemen, pappen en nathouden en bidden dat het op termijn wel goed zal komen.
Dat is toch enkele toontjes lager dan toen minster De Jager (overigens een goeie gozer) meer dan een jaar geleden stoer aankondigde dat de Grieken een flinke rente zouden gaan betalen en voor pakweg 50 miljard (Euro: geen Drachme) aan bezittingen zouden verkopen. Het zou de Nederlandse belastingbetaler geen geld kosten, want we leenden niet uit, maar stonden garant. We zouden er ook nog wel een miljardje aan over houden. Toen al kon je op je klompen aanvoelen dat de Grieken dit nooit zouden gaan redden. Daarvoor hoef je geen economie gestudeerd te hebben, alleen weten hoe de wereld in elkaar steekt. Die harde voorwaarden hebben niet lang stand gehouden en de rekening wordt alsnog gedeponeerd bij de belastingbetaler en de pensioenfondsen.

Ik ben niet opgegroeid met Delay & Pray, maar met het degelijke Ora et Labora. Naast bidden ook werken en juist niet uitstellen. De Europese regeringsleiders hebben hun geloofwaardigheid verloren met het nemen van maatregelen die geen maatregelen bleken te zijn. Iets doen is beter dan niets doen, maar voor Merkel en Sarkozy tellen de komende verkiezingen zwaarder en dat maakt hen onmachtig om iets te doen. Griekenland rolt langzaam maar zeker naar de rand van de afgrond. Op dit moment is de rentestand van 2-jarige Griekse obligaties 45%. Deze situatie is natuurlijk onhoudbaar. Het is bijzonder spijtig voor de gewone Griek, die het kind van de rekening wordt. Waar moeten die oude in het zwart geklede omaatjes straks hun gezondheidszorg van betalen?

Deze week kwam er een economische outlook van de Rabobank uit. Dat was niet zo best, maar werd op een vreemde manier besloten met de niet ter zake doende conclusie, dat we gezond waren en goed opgeleid en ons daarmee gelukkig moeten prijzen. In die optiek is het zo, dat de Grieken doorgaans beter weer hebben dan wij, en veel meer mooie eilanden. Daar moeten ze het dan maar mee doen, maar het is ook niet niks.

Mark Faasse

Gouden Handdruk

Er is nog steeds geld te veel in Nederland. Al een jaar of 10 roept de politiek (ik heb er in mijn termijn als lid van Provinciale Staten ook aan meegedaan) dat de salarissen in de publieke sector naar beneden moeten. De Balkenende norm is de max. Een poosje geleden las ik een artikel in het Financiële Dagblad waarin gesignaleerd werd dat er maar weinig van terecht kwam. De meest uiteenlopende redenen werden genoemd, waarom het allemaal in dit specifieke geval niet mogelijk was om een salaris te verlagen. De meest verdienende ziekenhuisdirecteur was Paul Smits, en dat kwam omdat hij hard moest werken aan een fusie.
Zijn Maasstad ziekenhuis kwam negatief in het nieuws, omdat er enkele tientallen mensen overleden zouden zijn aan een ziekenhuisbacterie. Vorige week bleek uit onderzoek dat er 3 mensen hierdoor overleden waren en in 10 andere gevallen was er onduidelijkheid.
Meneer Smits heeft inmiddels afscheid moeten nemen van zijn baan, met een gouden handdruk van 2,5 ton. Dat is een van de consequenties van een jaarsalaris van 3,5 ton. Ze hadden hem beter minder kunnen betalen en vragen of hij bij zijn core-business bleef. Hoe lang accepteren we dit soort dingen nog?

Mark Faasse

Huizenprijs daalt niet in Zeeland

Vandaag een positief bericht in onze eigen PZC, dat in alle provincies de huizenprijs gedaald was, behalve in Zeeland. Het gaat hierbij om het PBK, het Prijsindexcijfer Bestaande Koopwoningen, een door het CBS en kadaster geconstrueerde reeks. De PBK voor Zeeland was in een jaar tijd 0,8% gestegen.
Dat klinkt erg hoopvol, maar als je dan de site van het kadaster opzoekt, waar een en ander gepubliceerd wordt, dan zie je cijfers waar je geen touw aan vast kan knopen. Bij verschillende categorien woningen grote uitslagen zowel naar boven als naar beneden.
Als je zelf even de rekenmachine ter hand neemt, dan zie je dat er in de maand juli vorig jaar 316 transacties geregistreerd zijn in Zeeland en dit jaar juli 272. Dat is 14% minder. In juli 2008, vlak voor het begin van de crisis, werden er nog 434 transacties geregistreerd. Het percentage reken ik maar even niet uit.
Op dit moment is het belangrijker te focussen op het doen van transacties dan op een procentje meer of minder in de prijs.
De Rabobank is een van de betere voorspellers op de woningmarkt en die zagen de toekomst nog steeds somber in, zo bleek uit een recente publicatie.

Wat moet je nu hier mee als woonconsument, koper of verkoper?
Overleg met een deskundige makelaar, die een brede ervaring heeft en een goede kijk op de zaken. Iemand ook, die u niet naar de mond praat, maar een eerlijk advies geeft, ook als de waarheid een beetje ongemakkelijk is. In ieder geval zijn er voor kopers uitgelezen kansen om een goede slag te slaan.

En: er is hoop! De kadastercijfers betreffen de overdrachten die bij de notaris plaats vinden. Die komen ca 3 maanden nadat de makelaar een koopovereenkomst heeft gesloten. De verlaging van de overdrachtsbelasting van 4%, wat op een gemiddeld huis een voordeel geeft van ca. 10.000 Euro is hier nog niet in mee genomen. Deze is pas vorige maand ingegaan. De NVM verwacht dat hier een positieve impuls van uit gaat.

Mark Faasse

Veiligheid ongegarandeerd

In Yerseke kan Mosselrock geen doorgang vinden, omdat het tegelijk plaats vindt met de mosselfeesten. Sinds de jaren ’70 gebeurt dit al zonder al te veel problemen, maar de veiligheidsregio, dat is een door de overheid ingesteld orgaan, heeft de beveiligingseisen zover opgeschroefd, dat het onbetaalbaar wordt om iets te organiseren. De reden: meerdere festiviteiten op een dag en daarmee te veel mensen bij elkaar.
Om min of meer de zelfde reden kan een dancefeest in Terneuzen geen doorgang kan vinden. Sommige jongelui daar zullen wel eens een pilletje slikken, maar de jongens (sorry: mannen) uit Yerseke hebben ook een reputatie hoog te houden.

In de berichten lees je steeds, dat de overheid zegt dat anders de veiligheid niet gegarandeerd kan worden. Kan die overheid überhaupt wel veiligheid garanderen? In mijn optiek is het een schijnveiligheid. De slachting in Oslo bewijst dat de acties van een psychopaat niet te voorkomen zijn. In Londen bleek dat een massa niet te houden is.

De overheid heeft de neiging alles te regelen voor de burgers, zodanig, dat ze steeds onzelfstandiger worden. Vervolgens kan die burger zich zelf niet meer redden. Laat die burger het zelf uitzoeken en meer voor zichzelf zorgen. Een poos geleden was ik in Leuven. De grootste Nederlandstalige universiteit zorgt daar natuurlijk voor veel cafébezoek, o.a. op de Oude Markt, een aaneenschakeling van horeca. Op elk café is met een bordje vanwege de gemeente aangegeven hoe veel mensen er in een etablissement mogen. Ik durf te wedden, dat als het ene café leeg is, en het andere vol, de meeste mensen toch in dat volle café binnen zullen gaan, ook als dat boven de door de gemeente ingestelde limiet is.

De overheid moet niet te veel pretenties hebben. Maak dat de burgers meer verantwoordelijk zijn voor hun eigen gedrag. Dat is veel toekomstbestendiger. Het levert bovendien minder kritiek op dat de overheid op enig punt gefaald heeft.

Mark Faasse

Op Noord-Beveland gebeurt

het (niet) (meer). Het is regenachtig op dit moment, en de twee glazen Rioja, die je eigenlijk in november moet drinken, vrolijken me niet op, als ik de berichten in de PZC van vandaag lees.
1. Voetbalschool uit Kortgene vertrekt naar Vlissingen,
2. Boscompensatie bij Kortgene vindt plaats in Arnemuiden
3. Circus Belly Wien (leuk meisje dat kortingbonnen in de bus stopte) mag niet optreden in Kamperland.

Oef! Vorige week was de eerste rit van de cabrio-zomerbus en heeft de lokale Bay Watch een nieuw onderkomen gekregen. Dat is beter nieuws. Het nieuws over Noord-Beveland vertoont veel overeenkomsten met de aandelenbeurs, op en neer, maar wat telt is het uiteindelijke rendement. Laten we maar een voorbeeld nemen aan Johnny Hoogerland -ja op dit moment ben ik ook wielerfan - die ondanks de pijn en tegenslag stug door trapt. Hoogerland is een echte Ysenaar van vroeger, steunend op een meerderwaardigheidscomplex en neus in de wind. Een voorbeeld voor velen.

Mark Faasse

Sociale corrosie

Onlangs zijn er weer enkele rapporten verschenen over krimp en wel over Groningen. Ganzedijk, het dorp dat van de aardbodem moest verdwijnen, kwam weer in het nieuws. Daar is door diverse overheden in geïnvesteerd. Er is gesaneerd, bijgebouwd enz. Mensen van wie de woning werd gesloopt kregen nette prijzen betaald. Kostenplaatje 2,2 miljoen Euro, betaald door overheden en ander publiek geld. In het rapport van SEV stond ook, dat vanwege de hoge kosten dit soort acties niet herhaald kan worden.
Een ander rapport Leven in de leegte over Noord-Groningen geeft aan, dat het niet de voorzieningen zijn die een dorp leefbaar houden, maar de sociale cohesie. De samenwerking van de bewoners om er zelf, met elkaar, iets van te maken.
Voor onze gemeente noem ik dat het Geersdijkse model. Geersdijk heeft nog wel een schooltje, en een klein dorpshuis. Verder een nostalgisch winkeltje en enkele kunstenaars. Met elkaar heeft het dorp een groot organiserend vermogen. Er is vaak van alles te doen, wat ook veel mensen uit de omtrek naar het dorp toe haalt.
In elk dorp struikel je over de makelaarsborden, maar op Geersdijk staan maar 4 woningen te koop, een poosje geleden slechts 3. (In Nederland staan 1 op de 20 woningen te koop).
Helaas zit de sleet er een beetje op. Mensen zijn zo verwend, er is zo veel keus om je vrije tijd door te brengen, het sociale leven is al zo druk; dit zijn redenen die je aan kunt voeren. Ik weet niet of dat de juiste redenen zijn voor deze sociale corrosie.
Mensen worden toch weer op elkaar, op de sociale omgeving terug geworpen. Van allerlei collectieve arrangementen zie je de budgetten terug lopen. Er zal weer meer, net als vroeger, gaan afhangen van de activiteiten van mensen onderling. Op zich kan deze verarming van het grote afstandelijke collectief een verrijking voor de samenleving van jou in je buurt betekenen.

Mark Faasse

Zeeuwse Woningmarkt klimt uit dal

heb ik al eerder geschreven, maar ik denk dat het er nu echt van komt.

De vastgoedcrisis heeft er een kleine 3 jaar over gedaan om het dieptepunt te bereiken. Inmiddels neemt het aantal transacties toe en worden er ook weer meer duurdere woningen verkocht. De maatregel om de overdrachtsbelasting voor een deel af te schaffen betekent een verdere stimulans.

Zeeland deed het relatief goed
Zeeland is een van de provincies waar er meer verkocht werd. De woningmarkt als geheel is maar 60% van wat deze voor de crisis was.
De verlaging van de overdrachtsbelasting van 6 naar 2% betekent een korting van een kleine 10.000 Euro voor de gemiddelde huizenkoper. De verwachting is, dat dit voordeel ten goede komt aan de koper. Er staan heel veel woningen te koop en voor kopers zijn er zeer ruime keuzemogelijkheden. Daarnaast is de rente nog steeds aan de lage kant.

Prijsverschil tussen Zeeuws-Vlaanderen en de rest van Zeeland onverminderd groot
Zowel boven als onder de Westerschelde stegen de aantallen transacties.
Omdat de aantallen naar verhouding laag zijn, dienen we voorzichtig te zijn met de gemiddelden, maar op de Zeeuwse Eilanden spreken we van een gemiddelde prijs van ca. € 200.000 en in Zeeuws-Vlaanderen zo’n € 30.000 lager. Er worden substantieel meer vrijstaande woningen verkocht en dat is de oorzaak van de prijsstijging van het gemiddelde.

Stuwmeer aan woningen
Er zijn de laatste jaren meer woningen op de markt bij gekomen dan dat er verkocht werden. Er zijn zelfs eigenaren die de verkoop van hun woning uitgesteld hebben. Wat overduidelijk blijkt is, dat verkopers die een scherpe prijs vragen, hun huis sneller verkopen en ook voor een hogere prijs dan degenen die overvragen. Veel vragen = minder krijgen is het adagium.

Vooruitzichten
De woningmarkt en de bouw zijn de sectoren die het langst geleden hebben onder de crisis. Het ziet er naar uit, dat hier nu een einde aan komt. De woningbouw profiteert wel niet rechtstreeks van de verlaging van de overdrachtsbelasting, maar het is wel belangrijk dat kopers van een nieuwe woning de bestaande woning goed kunnen verkopen.

Mark Faasse

Achtentachtig! Prachtig ...

als je zo oud mag worden met je kinderen om je heen in goede gezondheid. Vandaag hebben we onze tante Koos ten grave gedragen. Oud en der dagen zat sprak de dominee. Nu hebben we bij het woord zat associaties van te veel drank, of dat je iemand beu bent. Hier betekent het echter dat je genoeg dagen hebt gehad, dat je leven voltooid is.
Tante Koos was voor de crisisjaren geboren en vlak na de oorlog getrouwd met oom Johannes. Ze hebben heel lang gewoond op een schilderachtig boerderijtje aan de rand van de Zak van Zuid-Beveland. Onze neven en nichten waren daardoor ook wel een beetje vrijbuiters.
De kist van tante werd door mijn nichten de kerk binnen gebracht en naderhand door haar kleindochters uitgeleide gedaan. De dominee karakteriseerde haar als een rustige en kalme vrouw en die eigenschappen waren heel herkenbaar. Ze moet toch wel een hechte band geschapen hebben in hun gezin, want geen van de 5 neven en nichten is gescheiden. Dat is mij en mijn broers niet overkomen (gegund).
Blijkbaar kom ik uit een sterk geslacht, hoewel er 1 tante op 44-jarige leeftijd door kanker geveld werd. Je bent op zo’n dag blij dat je je ouders nog hebt, die in relatief goede gezondheid verkeren.
Op een dag als deze worden de familiebanden nog eens aangehaald. Dat is goed, maar dat zou niet alleen op begrafenissen moeten. Het is belangrijk om daar eerder aan te werken.

Mark Faasse

Champagne!

De overdrachtsbelasting gaat voor een jaar met 4% naar beneden om de woningmarkt te stimuleren. Dat scheelt een flinke slok op een borrel voor de huizenkoper. Meestal drink ik prosecco, want dat is veel goedkoper dan champagne, en soms nog lekkerder ook, maar vanavond is het echt feest!
Omroep Zeeland belde me vanmorgen nog op over de geruchten hierover, maar er was nog niets zeker. Om een dergelijke maatregel in te voeren is 1 juli natuurlijk wel een mooie datum, dus lag het voor de hand, dat als er iets zo gebeuren, het vanavond zou zijn.
Ik keek net op het internet en zelfs de PvdA (Plasterk) bleek voor algehele afschaffing en als zij dat, als partij die traditioneel niet zo dicht bij de bewoner/eigenaar staat, al zegt, bied dat perspectief voor de toekomst.
De argumentatie om de overdrachtsbelasting in stand te houden is vaak dat het een compensatie is van het voordeel van de hypotheekrenteaftrek. We moeten ons realiseren, dat er bij elke woningtransactie een impuls voor de economie ontstaat van naar ik heb vernomen gemiddeld € 25.000. Als je daar de belastingen uithaalt, kom je uit op de overdrachtsbelasting voor een gemiddelde woning. Dan is een dergelijke maatregel budgetneutraal voor de woningen die anders niet verkocht zouden worden.
Dit is een enorme opsteker voor de makelaardij, want het kwartaal wat vandaag afloopt, is vermoedelijk het slechtste kwartaal sinds het uitbreken van de crisis 3 jaar geleden.
Collega’s, jullie gingen waarschijnlijk toch niet op vakantie dit jaar, maak je borst maar nat en ga er tegenaan voor je opdrachtgever.

Mark Faasse

Een Barre Reis

Op Noord-Beveland kennen we het begrip ‘Katse reis’ voor een verre reis, naar een uithoek. Het Zuidbevelandse equivalent daarvoor is een Bathse reis. Onze vakantie begon in de Franse plaats Barr, aan de voet van de Vogezen, midden tussen de wijngaarden van de Elzas.
Hierdoor heb ik mijn mening over fransen in positieve zin bij moeten stellen. We hadden vanwege de lange wandelingen het diner in de hotels (1-3 sterren) van te voren geboekt en op 1 uitzondering na hebben we heerlijk gegeten. Uiteraard ook lekker gedronken van de Riesling en Sylvaner, die je zelfs bij vleesgerechten aangeraden krijgt.
Opvallend was ook dat het er zo schoon was. Geen rommel op straat, of in de natuur, en dat terwijl er heel weinig prullenbakken waren. De afwezigheid daarvan wordt in Nederland nogal eens gebruikt als excuus om je rotzooi maar weg te gooien, maar daar houdt je het bij je, totdat je er op een nette manier van af kan.
We zijn al vaak langs deze blauwe bergen gereden, op de weg van Straatsburg naar Mulhouse, maar nu keken we vanaf deze hoogten het Rijndal in, met aan de achterkant daarvan het Zwarte Woud. Veel prachtige stadjes met een veelheid aan Hans en Grietje-achtige vakwerkhuizen. Aparte structuren ook van de oude stadscentra, die gekenmerkt worden door boerenhofachtige bebouwing, toegankelijk via een poort. In Barr spreken ze een onverstaanbaar Duits-achtig dialect en er was een mooi café waar de zoon van René van ‘Allo, allo’ de tent runde vanachter een wit schortje en een morsige stropdas.
Op pakweg 6 uur rijden ben je in een prachtige omgeving, met ’s winters ook skihellingen (tot ca. 1400 m hoogte).
Het gedeelte met de wijn ziet er erg welvarend uit, maar dat geldt niet voor de hoger gelegen gedeelten, waar ik (beroepsdeformatie) woningen op 600 m te koop zag staan voor prijzen rond de € 30.000 (enig opknapwerk geen bezwaar). Nu begrijp ik ook waarom onze minister van financiën daar een tweede huis heeft. Bijna elk dorp van enige omvang heeft een farmacie, waar de fransen een deel van hun zorgmiddelen zelf inkopen. Verder uiteraard een boulangerie, die soms al om 4 uur ’s morgens open gaat om de fransen te voorzien van vers brood. Dat wil je om die tijd ook wel hebben, als je om 9.00 u aan de wijn of het bier zit.

Mark Faasse

Tweede Pinksterdag

is traditioneel de dag van de antikernenergie demonstraties. Indertijd reed ik met mijn eerste auto, een Opel Manta A 16S (met schuifdak) naar Doel om daar even sfeer te proeven en me vervolgens naar mijn favoriete Belgische stad (zelfs toen al) te spoeden. Tegenwoordig is het aantal antikernenergie demonstranten behoorlijk uitgedund, omdat mensen waarschijnlijk niet meer warm lopen voor protesten, of zoals in mijn geval, ze inmiddels voorstander van kernenergie geworden zijn.
Wat me ook opvalt, is dat je maar heel weinig meer hoort in het nieuws over Fukushima. Vol spanning keken we naar het nieuws dat het risico steeds een trede hoger ingeschat werd, maar nadat de hoogste trede bereikt was, hield het op met de berichtgeving. Tegenwoordig gaat het nieuws met betrekking tot Japan over de levertijd van nieuwe Toyota’s, die wat opgelopen is, of over de verliezen die Sony geleden heeft.
Ik vroeg me af, waarom Greenpeace niet meer rapporteert vanuit Japan, met in hun gevolg journalisten die graag gebeurtenissen opkloppen. Is dat omdat hun vliegticket anders zou verlopen, of de CAO geen buitenlandse reizen langer dan 2 weken toestaat, of omdat ze graag weer thuis voor de buis willen zitten, of omdat ze op het hoogtepunt van een ramp afscheid willen nemen, om zo bij het publiek de angst er goed in te houden? In Duitsland is dat laatste goed gelukt.
Als je vandaag op de website van CNN kijkt, zie je dat er bij 3 van de centrales in Fukushima sprake is van een meltdown, een van de ergste dingen die kunnen gebeuren met een kerncentrale. Toch valt de radioactiviteit in de omgeving erg mee: the fact that the amount of radiation leaked at Fukushima is but a fraction compared to Russia's Chernobyl disaster (CNN 7 juni 2011). Uiteraard is het noch te veel, maar laten we blij zijn dat het niet zo erg was als in 1986 in Tsjernobyl. Dat ongeluk is dus 25 jaar geëxploiteerd door de anti-kernenergiebeweging en achteraf lees je rapporten dat de directe schade toch meegevallen is. Misschien kunnen we ook concluderen dat de exploitanten van kerncentrales geleerd hebben van eerdere ongelukken en zo risico’s verbonden aan kernenergie weten te verkleinen.

Mark Faasse

Griekse hypotheek

Ik ga aan mijn bank vragen of ik de schuld op mijn huis kan omzetten in een Griekse hypotheek. Dat heeft zo zijn voordelen: je mag zelf je tarief bepalen. Na enkele maanden rentebedenktijd mag je voor langere duur een lagere rente gaan betalen. Als je aandelendepot of je levensverzekering niet voldoende is om aan het eind van de looptijd de hypotheek af te lossen, zetten we de lening gewoon nog een aantal jaren voort. Was je Nationale Hypotheek Garantie afgelopen na 30 jaar? Geen punt. De Nederlandse belastingbetaler verlengt de garantie gewoon, waardoor je rentepercentage het laagst is.
Als je je lasten niet meer kunt betalen, dan verkoop je je caravan toch? OK, maar pas na de zomervakantie. Oh nee, doe maar na de herfstvakantie.
Opeens wordt me duidelijk waarom voor Nederlandse hypotheken de hypotheekrenteaftrek verminderd moet worden. Dat komt natuurlijk omdat we de blije bezitters van Griekse hypotheken hun feestje moeten laten voortzetten.

De werkelijkheid voor veel Nederlanders is anders. Ik hoor van gevallen dat mensen met een overbruggingsfinanciering (op 2 huizen) elke maand bij hun bankrelatie op gesprek moeten komen om uit te leggen hoe het er inmiddels bij staat. Die mensen weten in arren moede ook niet meer wat ze daar moeten gaan zeggen. Veel huizenbezitters moeten de eindjes maar aan elkaar zien te knopen en lijden in stilte. Dit is een zeer ongemakkelijke waarheid voor de politici en die debatteren dan ook liever over een onderwerp dat er niet toe doet.
Onze regering zou meer aandacht moeten hebben voor deze medeburgers, die op een of andere manier ook voor de Grieken moeten gaan betalen, maar zonder daar zelf in de zon te mogen zitten.
Wat ik van de Grieken weet, is dat ze een slechte betalingsmoraal hebben. Het is al lang geleden dat ik er was, maar veel huizen waren toen niet afgebouwd, omdat je pas belasting moet gaan betalen als het af was. Dat zal inmiddels wel veranderd zijn neem ik aan. Ik begrijp ook wel dat ze de Akropolis niet aan The Walt Disney Company zullen gaan verkopen, maar ze maken geen haast of zijn totaal onmachtig met privatisering.

In plaats van tegen beter weten in vol te houden dat de problemen rond Griekenland op te lossen zijn zou de Nederlandse regering beter energie kunnen steken in het op gang brengen van de woningmarkt.

Mark Faasse

Een kwart meer omzet

rapporteerde de autobranche in het eerste kwartaal van dit jaar. De autoverkopen zijn de crisis ontstegen. Na een woning is een auto meestal het duurste kapitaalgoed dat een particulier verwerft. De autofabrikanten hebben zich de laatste jaren aangepast met zuinige en kleinere modellen. BMW kwam met de 1-serie, Fiat met auto’s met slechts 2 cilinders, maar toch veel power, Honda werd populair met een hybride. Als makelaar kijk je dan toch wel op, als BMW de grootste kwartaalwinst ooit rapporteert, maar jij kunt die helaas niet meer betalen.

Het blijkt dat het met name de modellen zijn, die voordelig in de belasting zijn, die goed lopen. Geen wegenbelasting, minder BPM, 14 of 20% bijtelling, de fiscus speelt een belangrijke rol. Dat die belastingkorting gegenereerd wordt door laten we zeggen milieuefficiëntie, is een bijzaak. Iedereen wil graag in een groene auto rijden, een paar petrol heads daargelaten, maar de keuze wordt gewoon gemaakt op basis van de pingelanten.

Daarom is het best een beetje naar om te constateren, dat er nu gesproken wordt over vermindering van de belastingvoordelen (hypotheekrenteaftrek) bij het kopen van een huis. Net of dat er inmiddels niet meer zo toe doet. Het succesverhaal van de autoverkopen bewijst anders.

De regering zit gevangen in zijn eigen akkoorden, waardoor er weinig initiatieven worden ontplooid om de woningmarkt los te trekken. Natuurlijk is het zo, dat de hypotheekrenteaftrek een middel is, en geen doel. Met de huidige marktomstandigheden voor ogen de komende jaren zul je dan toch creatief moeten zijn, om er wat van te maken, en als minder hypotheekrenteaftrek het middel is om een gezonde markt te creëren moet daar beslist aandacht voor zijn. Het is een publiek geheim, dat de NVM met de Vereniging Eigen Huis overleggen met Aedes, Woonbond en de NVB over maatregelen om de woningmarkt te stimuleren, bij gebreke van een krachtdadige overheid.
Want, wat is erger, minder hypotheekrenteaftrek, of de consequentie dat je je huis niet, moeilijk en/of voor een laag bedrag verkoopt. Het is overigens zeer de vraag of dit het dilemma is, maar omdat niemand met een goede oplossing komt, is het van belang om alle mogelijkheden met elkaar uit te diepen.

Mark Faasse

Ajax-fan

ben ik al sinds ze Liverpool versloegen met 5-1 (7 december 1966). Voor morgen gaat mijn sympathie echter uit naar Twente. De tegenstelling tussen de pafferige tronies uit Amsterdam en de bolle koppen van de tukkers valt uit in het voordeel van de laatste. Ik heb ook meer met de doorleefde kop van de sympathieke Belgische coach, dan met de diepe oogkassen van Frank de Boer. Van de laatste kreeg ik vaak hartkloppingen als hij als laatste man op het nippertje een aanval van de tegenstander kon pareren, met alle geluk van de wereld.
Het Amsterdamse gezeik moet maar eens een keertje over zijn en in plaats daarvan moet de liefde voor het spel, en dan aanvallend, weer op de eerste plaats komen. Dan verdien je ook de eerste plaats in de competitie.
De laatste keer dat ik Ajax zag voetballen was in Milaan, tegen de club van Berlusconi. We waren er toevallig en kochten zonder enig gedoe om 18.00 u kaartjes in de Milan shop en waren keurig op tijd voor de Champions League wedstrijd. Ik had met Marianne afgesproken om Engels te spreken met elkaar, omdat we midden tussen de milanezen zaten. Er was echter helemaal niets aan de hand; allemaal voetballiefhebbers. Er waren zelfs milan-aanhangers, die een spandoek met San Marco ontplooiden, vele jaren nadat Van Basten vertrokken was.
Het enige gevaarlijke was de weg terug van het San Siro complex. Een donkere brede straat met honderden scooters die vrolijk (Milan won) de nacht in scheurden.
Eind vorig jaar was Ajax weer te gast bij Milan, en toevallig was ik er weer, met mijn ‘neefje’ Jasper. Hij wilde graag gaan kijken, maar ik koos er voor om die avond toch maar door te brengen aan de Middellandse Zee, in de Porto Antico van Genua.
Morgen kijk ik niet naar de wedstrijd, want wij hebben geen duur abonnement voor tv. De voetbalwedstrijden van Barcelona zijn ook meer de moeite waard om naar te kijken, en een aantal daarvan vallen wel binnen het abonnement. Ik geniet van het spelplezier dat zij ten toon spreiden. Ontspannen staan Messi en Xavi naar elkaar te lachen voordat een van hen een vrije trap neemt. Volgens mij wordt pas in de laatste 3 passen beslist waar die bal heen gaat. Lionel Messi is echt een antiheld, maar met de bal aan de voet scherp als een scheermes. Hij komt veel sympathieker over dan Christiano Ronaldo, ook een geweldige voetballer, maar naar mijn smaak te veel bling-bling en poeha.
Afijn, ben benieuwd wat morgen het meest gedronken wordt, Heineken of Grolsch.

Mark Faasse

Stroopwafeldiplomatie

Een stroopwafel is een oer-Hollands product, lekker en goedkoop. Ik koop ze bij de C1000 voor ik geloof 89 cent. ’s Zondags na de kerk eet ik ze bij de koffie. Wat meer reformatorische mensen zullen waarschijnlijk een taartje nemen, maar dat is onhandig en dikt meer aan.
Stroopwafels worden ook in het buitenland erg gewaardeerd. Vrienden van me die in China gewoond hebben bevestigden dat. Als ik naar Italië ga, neem ik altijd wat stroopwafels mee voor deze en gene. Voor Pasen heb ik twee pakjes afgegeven bij het gemeentehuis aan Giancarla, de receptioniste, en tot op heden heb ik nog geen belastingaanslag gehad. In de restaurants die we frequenteren geef ik er ook regelmatig aan het personeel. Het is dan toch wel leuk, dat de vrouwelijke kok, met een knap Italiaans uiterlijk en goed geproportioneerd je de volgende keer herkent en vriendelijk toelacht. Je hebt dan het idee dat ze toch iets beter haar best voor je doet en of dat wel of niet zo is, het eten smaakt nog lekkerder.
Sommige mensen zullen het gênant vinden om iets weg te geven wat minder dan een Euro kost, maar het gaat om het gebaar, en om de moeite die je er voor doet. Dat wordt gewaardeerd en maakt het wat makkelijker om je zelf te bewegen.
Waarschijnlijk heb ik dat ook wel nodig, want een van mijn broers zegt dat ik niet voor diplomatie in de wieg ben gelegd.
Op Koninginnedag houden de ambassadeurs van Nederland recepties in ‘hun’ landen. Daar kun je als Nederlander zo naar toe, je wordt keurig begroet door een fraai uitgedoste marechaussee en je krijgt een hand van de ambassadeur die in galakostuum rond loopt. Zo’n diplomaat beweegt zich heel makkelijk tussen de mensen en als iets hem niet aan staat, draait hij zich om en gaat weg. Volgens mij hebben ze daar les in gehad.
Ik ben een keer bij zo’n bijeenkomst in Brussel (Tervuren) geweest, in het Koloniënpaleis. Wij sponsorden toen de Oosterscheldekreeft die daar genuttigd werd. Dat kon toen nog. Maartje Boudeling, kok van sterrenrestaurant Inter Scaldis kreeg een lintje. Ik heb me toen voorgenomen om daar elk jaar naar toe te gaan, leuk uitstapje naar Brussel, maar ach, koekhappen in Kamperland is ook leuk om naar te kijken.

Mark Faasse

Aldi-Alternatief

Als je niet voor de komst van een Aldi naar Wissenkerke bent, kun je de vraag krijgen wat er dan in het dorp zou moeten gebeuren. De secretaris van de ondernemers van Wissenkerke sprak van een dood dorp. Ik vind dat nogal ver gaan, maar wat meer levendigheid zou welkom zijn.

Ik heb nagedacht over andere mogelijkheden in het centrum van dit dorp, want zo mag je die locatie op de hoek van de Voorstraat en Oostvoorstraat best noemen.

Met name in wat zuidelijker gelegen landen vind je overdekte markten. Die kunnen geheel of gedeeltelijk afgesloten zijn. Zo’n markt kan voor levendigheid zorgen, en ook voor bedrijvigheid van vele (kleine) ondernemers op ons eiland en daarmee goed zijn voor de werkgelegenheid en economie. Bovendien zou het ook een goede uitstraling hebben naar de middenstand van Wissenkerke.

Ik stel me voor, dat er streekproducten aan de man gebracht worden. Op ons eiland hebben we 2 bierbrouwers, een wijngaarde, kweker van groene asperges, visser op mesheften en er zal best nog meer zijn. Je zou dat aan kunnen vullen met kramen waarin mensen hun ambacht uitoefenen en ook verkopen. In mijn kennissenkring heb ik al 2 mensen die sieraden maken en een hoedenmaakster. Om het geheel meer body te geven zou je ook de ambulante handel daar moeten concentreren; dus de visboer en het rijdende kippenhok alleen vergunning geven om in Wissenkerke te verkopen. Vervolgens zullen er nog wel andere ondernemers op in willen haken. Er zou ook een plek ingeruimd dienen te worden voor exposities. We hebben op Noord-Beveland veel kunstenaars, maar er zijn misschien ook mensen die een interessante verzameling willen tentoonstellen.
In de zomer kan de rommelmarkt van voetbalclub Bevelanders daar plaats vinden. Nu Wissenkerke geen eigen voetbalvereniging meer heeft, is die barrière er niet meer. Wellicht dat er ook andere activiteiten zouden kunnen plaats vinden omdat het overdekt is.

Dit zou een stimulans kunnen zijn voor het toerisme, meer dan een Aldi, waar er al meer dan 460 van zijn in Nederland; en 7600 in Europa. Kleine ondernemers zouden nu wel kunnen profiteren van elkaars klanten op een centrale vestigingsplaats. Toeristen zijn geïnteresseerd in streekproducten.

Om tegemoet te komen aan gerechtvaardigde wensen van de buurt dient er veel aandacht besteed te worden aan de openbare ruimte. De omgeving dient ook aantrekkelijk te zijn als er geen activiteiten plaats vinden. En als er wel activiteiten plaats vinden, dient de logistiek goed geregeld te zijn, zodat de overlast tot een minimum beperkt wordt.

Mark Faasse

Venerdi Santo

betekent Goed Vrijdag, of eigenlijk Heilige Vrijdag in het Italiaans. Veel mensen denken aan deze dag als het onderwerp van wel of geen vrije dag. In de zuidelijke landen van Europa speelt dat minder een rol, daar maakt het onderdeel uit van de Semana Santa, de meest rituele week, feestweek, van het jaar.

Ik herinner me nog van de lagere school, dat de meester of juffrouw meeslepend (hadden ze geleerd op de kweekschool) het verhaal van de kruisiging van Jezus vertelde, zodanig, dat ik er bijna van moest huilen.

Ik had vandaag een paars overhemd (paars is de kleur van de lijdenstijd: dress for the occaison) aangetrokken dat ik bij mijn neef Jasper had gekocht; niet slim fit, maar toch liet het zien, dat ik wat te veel van het goede leven geniet.
We hebben in Ceriana, Ligurië een bijzondere processie meegemaakt. Deze begon in de hoofdkerk van het dorp, bekend van Crespi olijfolie, en ging daarna langs de andere kerken.
Van elke kerk waren er kinderen en jongelui die voorop gingen met kruisen en die werden dan gevolgd door mannen die à capella (zonder begeleiding) zongen.
Ik ben wel eens op huizenjacht geweest in Ceriana, en ik vond het geen geweldig dorp. Het was in december en de zon verdween heel snel achter de bergen. Ik constateerde dat het niet zonnig genoeg was. Naderhand hebben we nog eens heel gezellig gegeten in een huiskamer restaurant, maar door de processie kwamen we op plekken die we niet voor mogelijk hebben gehouden. Allereerst zijn er een aantal zeer oude en bijzonder fraaie kerken. Het dorp is tegen een steile berg aangeplakt en heeft daardoor veel gangetjes en steegjes, maar ook verrassend fraaie openbare ruimtes.
Op een plek, langs de rivier staan 3 kerken bij elkaar. We liepen daar langs en zagen een bijzonder fraaie rechte laan, schuin omhoog lopen. Die ging weg van het dorp, dus namen we die niet. Toen we weer hoger waren, zagen we dat die weg van de kerken naar de begraafplaats liep. Van de kerk, rechtstreeks naar je laatste rustplaats over een rechte weg. Ik vond het een mooi en treffend beeld.

De deelnemers aan de processie namen wat rust, dronken wat, wijn voor de mannen, limonade voor de kinderen en ondertussen was ik hoger de berg op geklommen om met mijn 20* zoom foto’s te maken. Een van de 3 kerken stond in de steigers en ik dacht bij me zelf`: de paden en wegen zien er prachtig uit, met leuningen, goed geplaveid en fraaie straatlampen, maar de kerken laten wel te wensen over.
In de tijd dat de wegen flut waren, werden de kerken gebouwd en vervolgens prachtig onderhouden. Waar ben je nu beter mee. Ik zal u vertellen, dat op een Goede Vrijdag in Italië die vraag zich makkelijk laat beantwoorden. Zeker in het licht van de Eeuwigheid.

Mark Faasse

Marlborough Sauvignon Blanc

De (mogelijke) komst van een Aldi doet nogal wat stof op waaien in onze doorgaans zo rustige gemeente. Volgens het rapport van deskundige Kardol is er geen distributieve ruimte voor de komst van een Aldi, en als deze er wel komt, zullen de andere supermarkten ca 2-7% omzetverlies voor hun kiezen krijgen.
Over dat laatste wordt nogal makkelijk gedacht. Er zijn mensen die op Aldi neer kijken omdat het een discounter is, en omdat de presentatie van de beperkte hoeveelheid producten niet geweldig is, om het maar eens netjes uit te drukken. Maar de kwaliteit van Aldi-producten is uitstekend.
Ik ben op onderzoek uitgegaan en ik wil natuurlijk niet de winkel uitlopen zonder iets te kopen. Ik nam een doosje wijn mee, bovengenoemd, uit Nieuw-Zeeland, voor maar € 3,99 per fles. Deze Marlborough Sauvignon Blanc is een populaire moderne wijn en ik heb daarmee kennis gemaakt bij een zakenrelatie, die een liefhebber is van Sancerre. Die zou ik iedere dag wel willen drinken, maar onder de 10 Euro heb je geen goede. Deze wijn van de Aldi is echt een prima alternatief!
De gemeente Noord-Beveland heeft in een persbericht geschreven dat de winkels op Noord-Beveland zo wie zo moeten moderniseren en in het licht daarvan ging ik op zoek naar deze wijn bij slijters en supermarkten op Noord-Beveland. Ik was benieuwd voor welke prijs ze deze aan zouden bieden. Aan die controle op prijs ben ik niet toegekomen, want ze hebben deze wijn niet op ons eiland. Dan lopen ze nu al achter en valt er een flinke slag te maken als ze moeten moderniseren.
Ik begrijp best dat de gemeente iets wil doen voor een dorp als Wissenkerke. Maar er is daar al een supermarkt van 300 m. Alle voorstanders van Aldi roepen dat de Attent er baat bij heeft als er een Aldi is. Er komen dan meer mensen naar Wissenkerke. Of die echter bij de huidige supermarkt gaan kopen is de vraag. Ik heb het idee dat de eigenaar daar niet van overtuigd is.
Zoals gezegd, gaan winkels op andere dorpen omzetverlies lijden. Hoe valt dat nu te rijmen met het staand beleid, waarin bij voorbeeld door de gemeente geld wordt besteed om in Colijnsplaat een verhuizing en vergroting van de bestaande supermarkt te realiseren. En vervolgens wordt alles, maar dan ook alles uit de kast gehaald om een grote concurrent te faciliteren. Hoe kun je dit tegengestelde beleid uitleggen?

Mark Faasse

Drieprovinciepunt

Er zijn in Nederland diverse plekken waar de grenzen van 3 provincies samenvallen en gisteren ben ik er in een geweest, Woudrichem. Elk jaar wandelen wij de bloesemtocht in Geldermalsen en daaraan voorafgaand overnachten we in een plekje in rivierenland. Dit is toch werkelijk een van de mooiste stukjes Nederland. Er zijn stadjes waar je anders nooit komt, Culemborg, Leerdam, Asperen en gisteren dus Woudrichem, een prachtig oud vestingstadje aan de Waal en Afgedamde Maas. Een mooie geschiedenis en veel oude 16-17e eeuwse gebouwen. Het meeste is goed onderhouden. Ik was er lyrisch over.
Veel horeca, waaronder ook enkele leuke cafés, met daarin mannetjes die jou in enkele zinnen vertellen hoe de wereld in elkaar steekt. Dat Marco Kroon gerechtelijk achtervolgd werd stak hen zeer. Daarin hebben ze volkomen gelijk.
Het lokale bier overigens, wordt gebrouwen door een buurman van me. Het smaakt er uiteraard niet minder om.
Wat ik als Zeeuw niet wist, is dat er vroeger eb en vloed was, met een intergetijdeverschil van anderhalve meter. Nu schijnt dat nog zo’n 80 cm te zijn. Dan was er vroeger een bijzonder milieu, met echt brak water en daardoor ook een diversiteit in vis. Er kwam vroeger veel fint voor, die ook wel gestipte reuzenharing werd genoemd.
Tijdens de wandeling door pittoreske plaatsjes en plekjes langs de Linge weer heel veel grote en chique woningen gezien, waarvan er meer te koop stonden dan vorige jaar. Als makelaar heb je daar een zesde zintuig voor. Dan blijkt dat het nog lang niet goed zal komen, zelfs niet in een prachtig centraal gelegen gebied in Nederland.
In ieder geval heb ik met vele duizenden anderen genoten van een zonnig dagje voorjaar.

Resultaten behaald in het verleden

bieden geen garantie voor de toekomst. Gisteren werden we verblijd door het bericht van woningmarktcijfers.nl dat de woningen in Zeeland de laatste 10 jaar met 67% gestegen waren in prijs en daarmee de koplopers in Nederland zijn.
Mooi bericht, nice to know. Wat schieten we hier mee op? In een oude vertaling van de Bijbel is geschreven Wie hoog staat zie toe dat hij niet valle.

Ik heb de aantallen transacties van woningen vergeleken voor de crisis (2007) met het jaar 2010. Die ziet u hier rechtsboven. Dan zien we dat die aantallen fors zijn afgenomen. De gegevens zijn ontleend aan het kadaster.

Wat opvalt is dat met name de aantallen in Goes en Middelburg onder de maat zijn gebleven. Komt dat omdat de prijzen daar aan de hoge kant waren? Steden als Terneuzen en Vlissingen, die als veel minder aantrekkelijk worden gezien, lopen wel gewoon in de pas.

Als je deze cijfers op je in laat werken, kom je tot de conclusie dat door die afname van verkopen je langer in een huis zult blijven wonen. Tot voor kort bleven Zeeuwen gemiddeld 21 jaar in hun huis wonen voordat ze het verkochten. Dat wordt op basis van deze gegevens gemiddeld 28 jaar. Nu is het zo, dat verhuizingen zorgen voor flinke economische impulsen in de vorm van bestedingen bij bouwers, woninginrichters, tuincentra etc. Dat moeten we dus ontberen.

Is het somberheid troef? Dat hoeft niet denk ik. We moeten de nieuwe realiteit aanvaarden als de enige beschikbare werkelijkheid en daarnaar handelen. Daarbij is geen plaats voor ongefundeerd optimisme, maar zeker wel voor professioneel positivisme.

Mark Faasse

Kamperland is cool.

Kamperland is cool. Vet cool.
Misschien ben ik wel helemaal out of tune als ik deze termen gebruik.
Ik ben net in de jeugdsoos van Kamperland geweest. Het nieuwe gebouw is bijna klaar en de belangrijkste en misschien wel enige vrijwilliger, Richard Kouwer, was bezig de laatste hand te leggen aan het schilderwerk.
De communicatie tussen hem en de wethouder was niet altijd om over naar huis te schrijven, to put it mildly. Richard was uiteraard heel blij met het nieuwe gebouw, wat in de plaats kwam van een oud kleuterschooltje, maar het moest wel zoals hij het wilde. Het kostte de gemeente een paar centen, en vervolgens nog eens een budgetoverschrijdinkje, maar dan heb je ook wat. Binnenkort bij de jaarrekening eens aan de wethouder vragen waar dat geld vandaan komt en of dit allemaal wel zo kan.
Als je er binnen stapt waan je je zelf in een Parijse nachttent, althans dat stel ik me zo voor. Niet dat ik daar zelf kom natuurlijk.
Richard Kouwer heeft met gewaagde kleurencombinaties en afwerking zijn vakmanschap getoond en hij verdient een groot compliment. Ik verbaasde me over de veelheid en kwaliteit van de geluidsapparatuur en licht. Dit is gewoon eigendom van de soos zelve en is al sinds 1961 bij elkaar gespaard door mijn dorpsgenoten. Ze begonnen toen met 1 keer in het jaar een film te draaien in Renata, het voor-vorige dorpshuis. De films waren zwart wit en gingen over een jongen die naar het oordeel van de vader te min was voor zijn dochter, waarna het toch goed kwam.
Dat is verder door vrijwilligers uitgebouwd met andere activiteiten. Naderhand werd begin jaren ’80 een stichting opgericht, die blijkbaar nog steeds bestaat. Het wordt nu een sieraad voor de jongelui te Kamperland, die eigenlijk nergens anders naar toe hoeven te gaan als je dat zo ziet. Zo zie je maar waarin een klein dorp groot kan zijn. We hebben prachtige voorzieningen in Kamperland, nu de jeugd nog.

Mark Faasse

Sex ’n drugs ’n makelaars

Vanavond liep ik voor de laatste keer door het kantoor waar ik meer dan 20 jaar geleden voor het eerst binnen kwam en een prachtig deel van mijn leven begon. Faasse & Fermont heeft op deze dag zijn koffers gepakt en is verhuisd naar Frans den Hollanderlaan 12 in Goes.
Op 6 december 1990 openden mij broer en ik daar onze eerste gezamenlijke onderneming, met 1 personeelslid, die inmiddels al meer dan 10 jaar mijn echtgenote is. In dit pand uit 1892 hebben we lief en leed met elkaar gedeeld, maar zijn bovenal succesvol geweest.
De locatie van dit pand is uitstekend, goed zichtbaar op een hoek. In de Wijngaardstraat kwam en kom je wel van alles tegen. Drugstenten, tattooshops, bordelen, vroeger zelfs een sextent in een voormalig gebouw van de Hervormde Kerk. Dominee Homburg had in de jaren ’50 daar de eerste steen nog gelegd. Wij hebben daar zelf nooit last van gehad. Wel heeft de politie een tijd de sleutel van ons pand gehad om ’s nachts de drugshandel te observeren.

Het pand was net ontruimd deze avond en ik ben stuk voor stuk alle ruimten doorgelopen. De grote bankkluis in de kelder, waar ons archief veel te hard groeide. De spreekkamers, waar we relaties voor het leven hebben gelegd en mooie deals hebben gedaan.
Het keukentje, type pronorm met een roestvast stalen blad met wafelmotief heeft al die jaren de zuivere koffie doorstaan.
Mijn kamer op de eerste verdieping, met uitzicht op de belangrijkste aanvoerstraat van het centrum, waar ik me de viceburgemeester van de binnenstad waande.
De gang, die ik nog samen met mijn ouders op een zaterdag geschilderd heb.
De achterdeur, waar ik ’s ochtends om een uur of 9 door naar binnen kwam, en zo vaak ’s avonds om een uur of 10 of nog later door naar buiten ging.
Mijn oma had het over opgaan, blinken en verzinken. Het is jammer, dat het nu zo slecht gaat in de huizenbusiness. Laten we het er op houden, dat het is weggelegd voor mijn opvolger Paul om in het nieuwe onderkomen opnieuw te gaan blinken. Dat verdienen hij en zijn mensen.

Als je een gebouw waar je met hart en ziel hebt verbleven achter je laat, dan dien je daar gepast afscheid van te nemen. Naast mijn vrouw, vrienden en familie houd ik ook van stenen. Dat is een tic van onroerend goed boys. In de huizen die ik bewoond heb, heb ik altijd nog een traan gelaten bij mijn vertrek. Vanavond was dat niet zo. Behalve de keer dat we in een café zijn doorgezakt met een voormalige wereldkampioen wielrennen uit Zuid-Beveland en enkele illustere gebroeders, heb ik er eigenlijk nooit geslapen. Dat is toch weer anders.

Het is achteraf toch prettig om te concluderen dat je ergens bijzonder fijn gewoond hebt, of in dit geval: heb mogen werken.

Mark Faasse

Bestuurlijke lafheid bestraft

Het CDA heeft flinke klappen gekregen en die zijn hard aangekomen. Je kunt dan allerlei oorzaken zoeken, als verharding van de maatschappij, ontkerkelijking en de media doen het ook altijd verkeerd. Dat is allemaal niet zo productief. Natuurlijk ligt het voor een deel ook aan de landelijke politiek, maar dat ontslaat je niet van je eigen verantwoordelijkheid als lokale of provinciale bestuurder.

Beter is het om te kijken waar je het zelf hebt laten liggen. Dan heeft het CDA het op een aantal punten niet goed gedaan. Het meebesturen in o.a. het College van Gedeputeerde Staten werd als een soort geboorterecht gezien, en alles werd in het werk gesteld om dat voort te zetten. Zo heeft het CDA het mede laten gebeuren, dat er bij de provincie Zeeland pakweg een derde te veel ambtenaren zitten, blijkens een recent onderzoek. In het verleden heb ik vragen gesteld bij de verhoging van de provinciale belasting (opcenten van de motorrijtuigenbelasting). Er was altijd geld over, maar toch werd de belasting verhoogd, om de ‘belastingruimte’ niet kwijt te raken. Het rijk zou die zomaar in willen pikken. Nederland is een land met een voorbeeldige belastingmoraal. In landen als Duitsland en België, om maar niet te spreken over Italië, is het veel moeilijker om als overheid je geld binnen te halen. In ons land zijn we calvinistisch; ‘geeft de keizer wat des keizers is’. (Matt. 22, vs21)
Maar we hoeven ook niet meer te geven dan wat voor de overheid bestemd is. Zo is het CDA veel te makkelijk meegegaan met geldverslindende dossiers als de Ecologische Hoofdstructuur. Aan dit soort tekentafelprojecten werd meegewerkt, omdat het CDA bang was niet groen genoeg te zijn.

Ook werd vrolijk meegedaan aan allerlei sociale arrangementen, waarvan je van te voren zou kunnen weten dat die op termijn niet te betalen zijn en waarmee je mensen leert niet meer voor zichzelf te zorgen, maar onnodig afhankelijk maakt van de overheid. Er is onvoldoende oog geweest, zelfs een soort uitstelgedrag, voor het moment dat maatregelen terug gedraaid moesten worden.

Rentmeesterschap is een christendemocratische term, maar werd eenzijdig uitgelegd in die zin dat er nog meer geld moest komen voor projecten die allerlei wijsneuzen belangrijk vonden. Rentmeesterschap is ook zuinig omgaan met de jou toevertrouwde middelen en dat heb ik helaas te weinig gezien.

Bij het CDA verwijten we de PvdA dat ze geen goed programma meer hebben, maar zelf hebben we na de normen en waarden van Balkenende geen samenhangend idee meer geproduceerd hoe we met dit land om moeten gaan.

Herbronning vind ik een naar woord. Volgens mij behoort dit tot het jargon van een bestuurlijke kaste waarvan ik vind dat die afgeschaft zou moeten worden. Het is echter wel hard nodig om ons als partij te bezinnen op onze relevantie voor de samenleving en de toekomst.

Mark Faasse

AFM Bedankt!

De Autoriteit Financiele Markten heeft de ING Bank een boete opgelegd van € 130.000 omdat de bank een aantal hypotheekleningen had verstrekt wat niet helemaal volgens de regels was gegaan.
ING gaat niet in beroep, terwijl ze aangeven dat de betrokken geldleners niet gedupeerd zijn geraakt. De acceptanten bij de ING hebben waarschijnlijk artikel 5 toegepast (door de vingers zien) en wellicht een iets te hoge hypotheek verstrekt of zo. Daarmee voldeden ze waarschijnlijk aan de wens van hun klanten.

Dit was tegen de regels van de ambtenaren van de AFM en dan dient er opgetreden te worden. Waaraan ontleen je anders je bestaansrecht. Voor ING is de hoogte van het bedrag natuurlijk een lachertje, maar ze zullen niet blij zijn met de publiciteit en het zal dus gevolgen hebben voor het toekomstig beleid van deze bank, en ook van andere geldverstrekkers.

Met enige weemoed denk ik terug aan de goede oude tijd, nog niet eens zo lang geleden. Er was een bank op een niet nader te noemen vissersdorp met een klok en als de directeur daarvan op zaterdagmorgen zijn gazon aan het maaien was, dan kwam er wel eens iemand langs om te zeggen dat hij een huis gekocht had en daar geld voor wilde lenen. Als je de hele week aan het vissen bent is het wel handig dat je op zaterdag iemand aan kunt spreken. Die bankdirecteur kende zijn pappenheimers en zonder al te veel formaliteiten (dossier??) werd de zaak geregeld.

Het kon nog mooier. Ik verkocht een keer een tweede woning in een niet nader te noemen bekende badplaats op Walcheren en ging met de koper, een duitser, naar de lokale cooperatieve bank toe. Hij wilde de helft van het aankoopbedrag lenen. We werden te woord gestaan door de onderdirecteur, want die sprak Duits en hij schreef alles op in zijn blok met gelinieerd papier. Ik had een kopietje meegenomen van de koopakte (toen nog anderhalf kantje) en de Duitse meneer moest zijn Ausweis laten zien. Auszahlung was 98,5%, maar er hoefde geen taxatierapport te komen en dan was er ook een halfje voor de makelaar bij. Na een half uur stonden we buiten en de klant had nergens een formulier in moeten vullen of zijn handtekening zetten. Hij voelde zich daar erg ongemakkelijk bij, want hij kwam uit de grote stad. Ik stelde hem gerust dat die dingen hier zo gingen en uiteraard liep die zaak op rolletjes. Ik geloof niet dat er zich in dit geval ooit een probleem voorgedaan heeft of dat die bank een te hoog risico gelopen heeft.

Wat de AFM nu doet, is het paard achter de wagen spannen. Met hun acties berokkenen ze veel nadeel, niet alleen voor mensen die nu nog een hypotheek rond moeten zien te krijgen, maar ook voor al die woningeigenaars, die de waarde van hun bezit zien dalen doordat het steeds moeilijker wordt om te financieren.

Mark Faasse

Minder overheid is minder belasting

Zondagmiddag viel mijn oog op deze verkiezingsslogan van de VVD. Ik moest toen terugdenken aan de kerkdienst van die morgen. Onze voorganger was Edward de Kam, directeur van Youth for Christ, met wie ik hier in Kamperland nog op school gezeten heb. In zijn preek ging hij ook in op fondsenwerving voor goede doelen; zij zijn een organisatie met 200 mensen in dienst en een veelvoud aan vrijwilligers.

Ik heb niet het idee, dat de directeur van YFC een hoog salaris geniet. Doet hij op zondag een preekbeurt als schnabbel of wil hij zijn boodschap ook in zijn spaarzame vrije tijd verkondigen? Mogelijk beide.

Dat staat in schril contrast met de hulporganisaties, die voor het overgrote gedeelte afhankelijk zijn van de overheid. Dit soort instituten zorgt behalve voor de behoeftige medemens ook goed voor zichzelf. Laten we het er maar op houden dat het in deze volgorde gebeurt. Het salaris van de Eveline Herfkensachtige directie is schaal 12 of hoger, want ze mogen toch minimaal net zo veel verdienen als een ambtenaar? Ik heb wel eens het idee, dat naarmate het salaris in deze sector hoger wordt, de werkzaamheden verminderen. Mensen beschouwen het als een baan met uitstekende arbeidsvoorwaarden en niet meer als een roeping.

De moderne ontwikkelingswerker is iemand die business class vliegt, bij voorkeur Air France vanwege het lekkere eten, en zich in Afrika voortbeweegt in een Toyota Landcruiser, vanwege de dubbele airconditioning. Vervolgens gaan ze bij hun terugkeer een rapport schrijven met als conclusie dat er nog meer geld besteed moet worden.

Er zijn nog steeds mensen die denken dat de meeste problemen op te lossen zijn met geld en nog meer geld. Bij afwezigheid van een probleem wordt dat toch uitgevonden, want het geld is er en moet besteed worden. Ik zal niet op de VVD stemmen, maar minder belasting en minder overheid zijn welkom. Was het niet Balkenende die daar in zijn eerste kabinetten mee kwam?

Mark Faasse

Duck Dating Site

Dit weekend viel mijn oog op onze vijver. Er waren mannetjeseenden (woerden) die elkaar in het water bevochten, terwijl het vrouwtje waar het om ging, de andere kant op zat te kijken. Opvallend hoeveel koppeltjes er al gevormd waren. Veel eenden zaten al in paren bij elkaar.

Ik vroeg me af of er niet te veel zouden komen, en of dat de jonge eendjes een prooi zouden worden voor de rode kater van de buren. Ik heb in de lente vaak genoeg een lief jong eendje gered uit de bek van deze lustmoordenaar. Dikkie (speaking name) eet ze niet op, maar loopt er wel mee te showen.

Her en der zie je dat er van sommige dieren te veel komen. Een weiland met veel zwanen ziet er prachtig uit. De ganzenrestaurants (nog niet omgeploegd bietenveld na de oogst) zorgen voor een veelvoud van het aantal ganzen van een aantal jaren terug. Tegenwoordig eten ze in de winter in een dag een veld winterbloemkool leeg. Dat is niet zo prettig voor de betrokken tuinder.

Je leest overal dat er herten te veel zijn. Ik heb zelf eens in de duinen van de Mantelinge een grote kudde herten gezien, werkelijk een prachtig gezicht, maar misschien is het beter als het er wat minder zijn. Zorg op een nette manier voor instandhouding van een kudde van een redelijke omvang zou ik zo zeggen.

Waar we minder last van hebben, zijn de madeliefjes, die we weer in groten getale zijn bloeien in onze omgeving en daarmee een mooie voorbode van de lente zijn. Dat geeft toch weer een heel prettig en vrolijk gevoel. Als de consumenten nu net zo ijverig als de eenden een nestje gaan bouwen, wordt dat gevoel nog prettiger.

Mark Faasse

De Facebook Revolutie

De gebeurtenissen in Egypte op dit moment worden ook wel gekenschetst als de Facebook Revolutie, omdat de oproep tot actie verspreid zou worden via Facebook. Op zich is dat bijzonder, in een land met pakweg 40% analfabeten. In Italië werd een massabetoging tegen Berlusconi opgezet door 6 bloggers. Nu is Berlusconi een brave borst vergeleken met Mubarak, maar blijkbaar lukte het toch via het Internet een menigte te mobiliseren.

Ik heb me overigens enkele weken geleden ook aangesloten bij Facebook. Ik zat al een tijd op Linkedin, waar ik nog niet veel meer doe dan mezelf linken aan mensen die ik ken. Verder zit ik op Hyves, sinds Balkenende zit elke zichzelf respecterende politicus, ook van het formaat (formaatje) Noord-Beveland op Hyves.

Een poosje geleden merkte ik echter dat deze netwerken ook voor je werken. Via Andre Smit werd ik uitgenodigd voor de open groep Bloemenriviera Italië op Linkedin. Het is toch wel erg handig dat je in een vreemd land kunt profiteren van de kennis en kennissen van mensen die daar al langer bezig zijn dan jij zelf. Probeer maar eens een goede loodgieter te krijgen in de buurt van Sanremo (een elektricien heb ik al). Via deze groep kom ik weer bij een clubje op Facebook, dat zich verzamelt rond mensen die daar een business hebben in verkoop en verhuur van recreatiewoningen. Hoe lang zou het duren voordat je daarmee in aanraking komt, aanbelt aan hun deur en een gesprek mee aanknoopt?
Een kennis van me heeft hier en daar wat huisjes, Nederland, Spanje en Oostenrijk en die verhuurt hij. Ik begrijp van hem, dat hij een website op Facebook heeft. Blijkbaar komt hij ook nog aan voldoende klandizie.

In Amerika wordt Facebook al meer aangeklikt dan Google. Hoe zal het met de Facebook Revolutie in Nederland gaan? Straks geen woningen meer op Funda, maar op Facebook? Of op Facebook in plaats van Google? Ik houd het er toch maar op, dat Funda zich goed zal vernieuwen en toonaangevend zal blijven.

Mark Faasse

Met cynisme schieten we niets op

Over de pogingen van met name NVM-voorzitter Ger Hukker om de woningmarkt vlot te trekken wordt alom schamper gedaan. Ik las een redactioneel commentaar in mijn krant, wat blijk gaf van vooroordelen over onze beroepsgroep. Dit riep bij mij de gedachte op dat de betreffende scribent, rond de 60 jaar oud, met een wit T-shirt onder zijn overhemd en een te dikke buik van de riante, door de vakbond bij elkaar gebokste arbeidsvoorwaarden, gefrustreerd over de neergang van de PvdA, zijn gal wilde spugen. Maar misschien was het wel geschreven door een leuke vrouw met een koket rokje en hoge hakken.
Helemaal bont maakte Kees de Kort, dagelijkse commentator op BNR, het. Hij vergeleek de huizenbezitters met de houders van aandelen. Die kregen eind 2008 zware klappen te verduren en grote waardedalingen van hun bezit. Huizenverkopers moesten ook maar flink zakken met hun prijs, dan was de woningmarkt direct weer gezond.
Nu kan De Kort wel een snor hebben, maar verder zegt dat helemaal niets. De vergelijking tussen aandelen- en huizenbezitters gaat niet op. Een huis is een primaire levensbehoefte. Aandelen bezit je uit overvloed. Een halvering van de waarde van je aandelenbezit kun je wel even volhouden. Halvering van de waarde van je woning leidt tot enorme problemen.
Er is bekend dat er enkele tienduizenden mensen klem zitten met hun huis; vanwege scheiding, verhuizing, dubbele woonlasten, te hoge hypotheek, geen belangstelling voor hun woning enz.. Die mensen zouden acuut moeten verkopen, om hun problemen op te lossen of enigszins binnen de perken te houden. Er worden echter maar ca. 10.000 woningen per maand verkocht, dus het einde van de lijdensweg is voor veel gedupeerden nog lang niet in zicht.
Makelaars zijn bekend met die situaties en de meesten van ons voelen zich daar ook bij betrokken. Dat verklaart ook de houding van Ger Hukker, dat hij veel bespreekbaar wil maken, omdat we anders de komende jaren maar blijven aanmodderen. Het is natuurlijk zo, dat voor een makelaar niet de hypotheekrenteaftrek een doel is, maar een goed functionerende woningmarkt wel. Het zou prettig zijn, als ook andere actoren op de woningmarkt iets verder zouden willen gaan denken dan hun eigen belang. Tegen Kees de Kort zou ik willen zeggen denk eens verder dan je huurflatje in De Bijlmer, maar ik blijf naar je luisteren.

Mark Faasse

Loopgravenoorlog

Vandaag had ik met de andere afdelingsvoorzitters van de NVM de kwartaalbijeenkomst over de woningmarkt, voorafgaand aan de landelijke presentatie morgenochtend 10.00 u. Wij zijn makelaars, dus houden ons netjes aan de opgelegde geheimhouding en er wordt dan ook niets van te voren gelekt.
Deze bijeenkomst wordt altijd voortreffelijk ingeleid door Ger Hukker, van wie je zou denken dat cijfertjes zijn grote hobby zijn. Wat deze bijeenkomsten ook zo aantrekkelijk maken, zijn de sprekers die daar uitgenodigd worden. Daar zijn coryfeeën bij als Eelco Brinkman en vandaag hadden we Hans Hoogervorst van de AFM en Karel Schiffer van de NHG.
Enkele highlights:
Hoogervorst van de AFM wil de hoogte van de hypotheeklening in relatie tot de waarde van de woning beperken. Dus een lagere ‘Loan to Value’ (LTV). Je mag daarom in de toekomst minder lenen van hen. Ze hebben onderzoek gedaan en daaruit is gebleken dat dit nagenoeg geen negatieve effecten op de woningmarkt heeft.
Schiffer van de NHG, wil op basis van gegevens van het NIBUD dat de kopers van een huis, de maximale hypotheeklast verminderen. Een lagere hypotheeklast leidt er toe, dat mensen minder kunnen lenen, dus ook minder voor een huis kunnen betalen. Ze hebben onderzoek gedaan en daaruit is gebleken dat dit nagenoeg geen negatieve effecten op de woningmarkt heeft.

Zo werkt het dus blijkbaar. Een organisatie kijkt naar zijn eigen functioneren en veegt zijn straatje schoon. Dat al die niet verstorende maatregelen bij elkaar opgeteld er voor zorgen dat de woningmarkt flink verstoord blijft, deert hen waarschijnlijk wel, maar blijkbaar hebben ze er geen boodschap aan.

Deze maatregelen zijn bedoeld voor nieuwe toetreders op de markt of woningeigenaren die doorstromen. Het raakt echter alle woningeigenaren die de laatste 10 jaar maximaal gefinancierd hebben. Die blijven door dit soort maatregelen zitten met een hypotheek die hoger is dan de waarde van hun woning. Dat is dan jammer, maar dat valt buiten de competentie van de AFM en NHG.

Gaat het nu zo slecht met de bestaande hypotheken in Nederland? Het tegendeel is waar. Er zijn 1,2 miljoen hypothecaire leningen met NHG. Daarvan ging het in 2010 in 1341 keer fout. Gemiddelde onbetaalde restschuld van € 30.000, een flink bedrag, maar als je ziet wat een goed functionerende woningmarkt doet voor de economie is het een te verwaarlozen bedrag. Het is veel minder dan de stimuleringsmaatregelen kosten en de NHG heeft nog een zeer grote buffer.

Schiffer had ook laten onderzoeken waar het fout ging in die 1341 gevallen. 18% door werkloosheid, 43% door (echt)scheiding. Dan heb ik een (te) simpele oplossing: meer leningen verstrekken aan alleenstaande zelfstandigen. Die kunnen niet scheiden of ontslagen worden. Weet je hoe moeilijk het is voor die mensen om een hypotheek te krijgen?

Het zou goed zijn als alle betrokken partijen uit hun loopgraven zouden komen. Een heleboel mensen kunnen geen huis kopen omdat ze geen hypotheek kunnen krijgen, maar hebben een te hoog inkomen voor een huurwoning. De regering doet niets, terwijl die de partijen rond de tafel moet zien te krijgen. Zoals ik al in een vorige blog schreef: Donner Do your Ding!

Mark Faasse